Adaçayı Nasıl Yetiştirilir?
Adaçayı Hakkında Genel Bilgiler
Tarih boyunca şifalı bitkiler arasında yer alan adaçayının dünya çapında 5 binden fazla farklı türü olduğu bilinir. Akdeniz ve Orta Doğu bölgelerinde yetişen bu bitkinin Türkiye’de de rahatlıkla yetiştirildiği unutulmamalıdır. Adaçayı ilaç sektöründe de yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Genelde çay şeklinde tüketilen bu bitki kurutularak tütsü halinde de tercih edilir.
Antalya Gazipaşa Haberleri olarak yaptığımız araştırmada Şifalı Bitkilerden Adaçayı Nedir?
Hafızayı güçlendirici etkisi olan adaçayının Salvia Lavandulifolia türü, Güney Fransa ve İspanya’da yetişmektedir. Renkli çiçeklere sahip olan adaçayı, Orta Çağ’da yaşayan insanlar tarafından şans simgesi olarak kabul edilmiştir. Tatlı ve yumuşak bir tada sahip olan ada çayı, sindirim sorunları başta olmak üzere ishal, ağrı ve soğuk algınlığı gibi problemler için tüketilebilir.
Adaçayı ile ilgili yapılan araştırmalarda sıcak basması ve sinirlilik halini engellediği saptanmıştır. Ayrıca bol miktarda antioksidan içermesi nedeniyle beyin sağlığı sorunlarına karşı koruyucu olduğu kabul edilir.
Çiftçiliğe yeni başlayanlar veya amatör olanlar evlerinin arka bahçelerinde kolayca adaçayı yetiştirebilir. Adaçayı süzek toprakları, güneş alan yerleri tercih eder. Gölge olan yerlerde kolayca gelişemez. Bazı çeşitler diğer çeşitlere kıyasla kuraklığa daha dayanıklıdır, ancak adaçayı genellikle nemli toprakları tercih eder.
Adaçayını tohum, fide veya kesimler ile kapalı veya açık alanlarda yetiştirebilirsiniz. Adaçayı çoğunlukla fide satın alıp ve fideleri açık alanlara dikerek veya kapalı alanda tohum ekerek ve devamında fideleri açık alana dikerek çoğaltılır.
Tohumdan Adaçayı Yetiştirmek
Adaçayını tohumdan yetiştirmek biraz zaman alabilir, çünkü bitkinin olgunlaşması ve hasat için uygun yaprak yetiştirmesi için 1,5 yıl beklememiz gerekecektir. Buna rağmen, tohumdan adaçayı yetiştirmek istiyorsanız, steril saksı toprağı almanız gerekecektir. Steril toprak satın almak önemlidir, çünkü diğer toprak türleri istenmeyen yabancı otların tohumlarını içerebilirler.
Sonuç olarak, Adaçayı yetiştirdiğinizi düşünebilirsiniz fakat çimlenen tohumların çoğu yabancı ot olabilir. Ayrıca, yerel seralardan satın aldığınız tohumların bazıları uyku halinde olacaktır ve tohumların uyku haline müdahale etmek için özel işlemlere ihtiyaç olabilir. Tohumun uyku hali, belirli ekolojik koşullar sağlanmadığı sürece tohumun çimlenmeme durumudur (satıcıya veya yerel bir tarım uzmanına daha detaylı bilgi için danışın).
Her saksıya 3-4 adet tohum ekimi yapmak ve her gün saksıyı sulamak gerekir. Yaklaşık 25 gün sonra ve son don döneminin geçmiş olması koşuluyla, fidelerimizi açık alana dikebiliriz.
Faydalı Bitkilerden Adaçayı ekimi ve Adaçayı dikimi işlemi
Eğer bahçecilikte amatörseniz adaçayı yetiştirmenin en kolay yolu, küçük bir bitki satın almak ve daha sonra kesimlerle çoğaltmaktır. Çeşide bağlı olarak bitkiler arasında 30-60 cm mesafe olacak şekilde, bitkilerinizi ilkbahar sonu (Mayıs) gibi dikebilirsiniz. Adaçayı genellikle yılda iki kez çiçek açar ve bitkiler güneşli bir yerde yetiştirildiğinde bitkilerin yaprakları daha kaliteli olur.
Buna rağmen, bitkilerin çok sıcak bölgelerde yetiştirildiği durumlarda gün ortasında gölgeye ihtiyaç olabilir. Adaçayı kuraklığa dayanıklıdır ve yeterince süzek olan topraklarda en iyi şekilde yetişir. Bazı çeşitler 76 cm veya daha da fazla boy verebildikleri için destek gerekebilir. Bitkiler ayrıca saksılarda da iyi yetişebilir. İkinci yetişme yılının ilkbahar döneminden itibaren taze adaçayı yaprağı toplamaya başlayabiliriz.
Adaçayı Toprak ve İklim İstekleri
Adaçayının bilinen en önemli iklim özelliği, sıcaklığı sevmesidir. Rüzgarlardan korunan bölgelerde üretimi yapılan bu bitki kış soğuklarında da ılıman bir alan oluşturularak yetiştirilebilir. Genç gelişme sürecinde yüksek oranda rutubete ihtiyaç duyan adaçayının büyüme sürecinde kuraklığa dayanıklı olduğu bilinir. Kurak topraklarda verimli bir şekilde yetişen adaçayı ayrıca kumlu ve tınlı toprakları sever.
Zengin topraklarda kolayca yetişen bu bitki, ahır gübresiyle gübrelenmelidir. Adaçayıyla ilgili yapılan araştırmalarda verimli sonuçlara ulaşılabilmesi için azotlu gübrenin kullanılması gerektiği aktarılmaktadır.
Adaçayı Ekim ve Bakım Süreci
Adaçayının ekimi doğrudan tarlaya yapılmaktadır. Alternatif olarak yastıklara da yapılabilir. 1 dekarlık bir alana ekilebilecek adaçayı miktarı 200 gramdır. Gelişim süreci hızlı olan bitkinin bir dekarlık alanı için 10 metrekarelik fideler dikilebilir. Ancak ekim aşamasında toprağın yeteri kadar rutubetli olması önemlidir. Tohumla ekim yapılma zamanı Ekim ve Mart arasındadır. Fide dikimi yapılacak ise Mart ayında ya da Nisan başında işlemler tamamlanır.
Adaçayı ekimiyle beraber bakım süreci de önemlidir. Bitkiler belirli bir miktarda büyüdükten sonra makine ile çapalanır. 1. yıl sonunda yeniden çapa uygulamasına başvurulur. Bu konuda dikkat edilmesi gereken şey, çapa sayısının ekolojik koşullara göre değiştiğidir. Yabancı otların gelişme durumuna göre 2 ya da 3 kez makine ile de çapa yapılabilir. Yabancı otlardan temizlenen alanlarda el çapası kullanılmadan adaçayının yetişmesi beklenebilir.
Adaçayı Kurutma Aşaması
Adaçayının kurutma işlemleri gölgeli alanlarda yapılır. Adaçayları masalar üzerine bırakılır ya da kuru topraklara yayılabilir. Suni kurutma yapacak olanlar, alanın en çok 35 derece sıcaklığa sahip olması gerektiğini bilmelidir.
Adaçayından 1. yılda ortalama 800 kg verim alınabilir. İkinci yılda bu rakam 2000 kg’a, 3. yılda ise 2.300 kg’a kadar çıkabilir.