Yörük Yemekleri Nelerdir?
Sürekli göç halinde olan yörüklerin bir özelliği de çabuk ve pratik yemek yapmalarıydı. Yörük kültüründe temel gıda malzemesi ‘yufka’ olan yörükler, en çok unlu yemekler hazırlardı. Ayrıca yemek yerine ‘aş’ kelimesini kullanırlardı.
Genelde yufka bol bol yapılır, üst üste yığılır ve Günlerce bu şekilde yenilirdi. Özellikle ertesi günlerde yenen yufkalar yumuşasın diye hafif ıslatılırdı. Bunun dışında sütlü ve etli menüler de onlar için önde gelen lezzetlerdendi.
Yörük yemeklerinden bazıları şöyledir;
Keşkek, topalak, kakaç, kaymaklı bükme, sıkma dürüm, sütlü aş, yoğurt çorbası, höşmerim, pekmez helvası, tavuk dolması, gelin önü, tas kapama, kuzu etli genger, ateş pidesi, sura, kölle, kekik salatası, yuvarlama, ısırgan kavurması, mantı ve çorba.
Sürekli göç halinde olan Yörüklerin bir özelliği de çabuk ve pratik yemek yapmalarıydı.
Temel gıda malzemesi çörek ekmeği, et ve süt ürünleri olan Yörükler, en çok unlu yemekler hazırlardı. Ayrıca yemek yerine aş kelimesini kullanırlardı. Genelde yufka bol bol yapılır, üst üste yığılır, günlerce bu şekilde yenilirdi. Özellikle ertesi günlerde yenen yufkalar yumuşasın diye hafif ıslatılırdı. Bunun dışında sütlü ve etli menüler de Yörükler için önde gelen lezzetlerdendi.
Burdur Çavdır Söğüt Köyü Çomaç Yemeği
Yörük yemeklerinden bazıları şöyledir:
topalak, et yahnisi, Yörük kavurması, kelle paça, bulgur aşı (etli pilav), hamur aşı, gaçamak pastası, yahni aşı, kaymaklı bükme, sıkma dürüm, sütlü aş, yoğurt çorbası, höşmerim, pekmez helvası, gelin önü, tas kapama, sac böreği, keşkek, çoban salatası, yuvarlama, ısırgan kavurması, mantı, gözleme, lokma, tarhana çorbası, ovmaç çorbası.
Yörük Çörek Ekmeği
Yörüklerin pratik ekmekleri çörek ekmeğidir. Bazlama olarak da bilinir. Hamur teknelerde yoğurulur ve mayalanmaya bırakılır Yufkadan biraz daha kalınca ve küçük olarak ekmek tahtası denilen yuvarlak bir tahtanın üzerinde biraz bastırılarak şekil verilir. Toprak ateşinin üzerine yerleştirilen sacın üzerinde pişirilir, üzerine tereyağ, taze keçi peyniri ya da taze kaymak sürülerek yenir.
Yörük Yemeklerinden Topalak Yemeği
Topalak yemeği, bulgur ve kemikli kuzu etinden yapılan bir yemektir. Yörükler bu yemeği özel günlerde ve misafir geldiğinde yapıp ikram ederler. Bulgurlar ıslatılıp baharatlarla iyice yoğurulur. Daha sonra küçük parçalar alınarak misket şeklinde yuvarlanır. Kemikli etler bir tencere de 20 dk kadar haşlandıktan sonra misket şeklindeki bulgur topalakları etin üzerine eklenip salça ve tuzu eklenir. Biraz daha kaynatılıp pişince ayran eşliğinde yenir.
Yörük Yemeklerinden Gözleme
Yörüklerin vazgeçilmez böreklerinden biridir. Yıllardır bu lezzet çok çeşitlense de asıl gözleme Yörük analarımızın yaptığından esinilmiştir. Leğene un, tuz koyup karıştırılır, azar azar su koyarak kulak memesi yumuşaklığında bir hamur elde edilir.
Cevizden biraz büyük parçalar halinde koparıp yuvarlanır. Hamurların kurumaması için üzerlerine bir bez örtülür. Odun ateşi üzerine koyulan sac ısındıktan sonra üzerine oklava ile açılan bezelerin içerisine peynir, kıyma, pancar vs. malzemeler konulup üzeri kapatılır ve altüst edilerek pembeleşinceye kadar pişirilir.
Mersinli Yörük Bacımız Yörük Yemeklerinden Bahsetti
Yörük Yemeklerinden Höşmerim
Gebz Sığırlık Merası’ndan Ayşe Ebe’nin anlattığı höşmerimin hikayesi:
Yeni evlenen bir Yörük Oba beyi eşinden akşama bir tatlı yapmasını ister. Yeni gelin çadırda olan malzemeler ile eşine akşam yemeğinden sonra bir tatlı hazırlar. Yapmış olduğu tatlıyı kendisi de bir şeye benzetemeyen gelin, eşine sorar: “Hoş mu Erim?” der ve bu şekilde bu tatlının adı Höşmerim olarak yayılır.
Yörük Yemeklerinden Tuluk Ayranı
Kocaeli Gebze sığırlık merasında yaz kış yaylada yaşayan Yörükler, kesilen keçinin bütün halinde çıkarılan derisinin işlenmesiyle yapılan “tuluk” içinde yayık ayran yapmaya devam ediyor. Anadolu’nun artık yok olmaya yüz tutmuş bu geleneğini yaşatan Yörükler, tuluk içine koydukları yoğurdu dönüşümlü olarak 2-3 saat kadar dövüyor. Oldukça yorucu olan dövme işleminin ardından tereyağı ve çökelek elde ediliyor.