Gazipaşa kültüründe Düğün Gelenekleri Nelerdir?
Yörük kültürünün hakim olduğu
Gazipaşa’da
gelenek ve göreneklerde bu kültürün etkisi günümüzde de hissedilmektedir. Özellikle doğum, düğün, ölüm olaylarında halkın geleneklerine bağlılığı görülmektedir.
Gazipaşa kültüründe kız İstemede Mendil Düğümleme:
Gelinlik çağına gelen genç kızlara çevrede dünürcü gelinir. Bu dünürcüler bir tane olabileceği gibi aynı anda birden fazla da olabilir.Kıza gelen dünürcülere kız babası düşüneceğini söyler. Kız babası kıza doğrudan doğruya kiminle evlenmek istediğini soramadığı için bir kadın tarafından kıza kaç tane taliplisi varsa o kadar ayrı renkte mendil getirilir.
Bu mendillerin kime ait olduğu da söylenir. Kızın kime gönlü varsa o kişiye ait mendili düğümler ve böylece kiminle evlenmek istediğini belirtir.
Düğünde :
Babası oğlunu çağırır, oğlan diz çökerek oturur. Baba oğlum falan adamın kızını sana isteyeceğim, git kızı uzaktan gözet der. Oğlan kızı beğenirse arkadaşlarıyla babasına haber gönderir. Oğlan babası iyi konuşan, ağzı laf yapan bir komşusu ile dünüre gider. Oturup uzun uzun sohbet ederler. Oglan tarafı çekingen davrandığı için bir türlü konuya giremez.
Ziyaretin sonuna yakın komşusu Allahın emri üzeri Peygamberin Kavli üzeri oğlumuz falancaya sizden hısımlık diliyorum der.
Kız babası başını eğerek sonra cevap veririz biraz düşünelim der. Daha sonra ikinci bir ziyaret gerçekleştirilir. Geçen günkü sözümüz ne oldu diyerek söze başlanır. Kız babası yine başını eğerek cevap vermek istemez, düşünelim der. Oğlan babası yine cevap alamadan geri döner.
Çünkü kız evi naz evidir. Kız evine üçüncü ziyarette maddi duruma göre hediye (Baklava, çikolata) alınarak götürülür. Oğlan babası bu kez biz geldik gitmeyiz, kuzu kurban kabul etmeyiz, bu kızı Allah yazdıysa gelin almak isteriz der.
Eve getirilen hediye kız evi tarafından kabul edilirse oğlan evini görmeceye (kız ile oğlanın biribirini görmesi) çağırır. Kız ile oğlan görüştükten sonra kız babası yakın bir akrabası vasıtasıyla kızının fikrini sorar. Kız babam bilir derse gönlü var demektir. Bundan sonra söz kesilir. Arkasından oğlan tarafı nişan ister.
Nişandan sonra bir gün alırlar ve kızın evine kesene (Kıza altınını, elbisesini ve çeyizini götürmek)giderler. Kesene kızın çeyizini evine serer. Kesene Perşembe günü gider düğün cumartesi akşamı kına ile başlar. Kına gecesi gelinin tüm tanıdıkları ve arkadaşları gelerek gelini giydirip süslerler. Gelin odaya gelince alkışlanır ve oturmadan oynatılır.
Bundan sonra meydan genç kızlara kalır ve uzun bir süre söyleşirler. Birbirlerini överler, türkü söylerler. Oyun faslı bittikten sonra sıra geline kına yakmaya gelmiştir.
Kına yakılmadan önce kız anasından şöyle izin istenir.
Kız mısırdan kınan geldi mi?
Kız annesi duydu mu?
Çağırın gelsin öz anasına
İzin versin kınasına
Geline kına yakmadan önce abdest aldırılır. Genç kızlar tarafından büyük bir leğende kına yoğrulur. Yoğrulan kınanın üzerine mum yakılır. Kına ilk olarak, annesi tarafından gelinin eline sürülür. Daha sonra genç kızlar kına türküsünün eşliğinde birbirlerine kına yakarlar.
Gelin söyler:
Ak elime mor kınalar yakarlar
Baba evinden el evine atarlar.
Ana söyler:
Var git kızım güle güle
Göz yaşını sile sile
Gelin söyler :
Sabah erken kalkarım
Elim kına yıkarım
Anne, baba ve kardeşlerim artık sizi çok özlerim.
Kız anası söyler:
Var git kızım güle güle
Göz yaşını sile sile
Oğlan tarafı Pazar günü gelin alıcı gelerek gelini alırlar.