Yörük Nedir? Yörüklerin Yaşantısı Nasıldır?
Yörük, “yörümek” kelimesinden türemekle birlikte Orta Asya’dan Anadolu’ya gelip buraya yerleşen göçebe Oğuz Boylarını ifade eden bir tanımlamadır. Yörük, belirli bir yerde ikametgâhı olmayan, göç halinde olan, konargöçer, göçebe olarak tanımlanmıştır (Eröz, 1965). Başka bir tanımlamada ise Yörük, göçebe şeklinde olan, dağda yaşayan; gideceği mesafeleri yürüyerek kat eden ve geçimini hayvancılıkla sağlayan göçebe kişilerdir (Artun, 1996). Başka bir çalışmada ise, Yörük için yürüyen, sefere koşan çadır halkı anlamlarında tanımlamalar da kullanılmaktadır.
Yörük, bir yerde durmayıp, devamlı yer değiştiren göçebe halkın genel adı olmuştur (Dulkadir, 1997). Buradan anlaşılacağı üzere Yörük ve Türkmen kelimeleri aynı anlamda kullanılmış olup bu kavramları karşılayan tanım konargöçer yaşayan, hayvancılıkla uğraşan, çadırda yaşayan ve doğa yaşamına uyum sağlayan bir Türkmen topluluğudur.
Yörük ve Türkmen çoğunlukla aynı anlamda kullanılmış olup Anadolu’ya gelen göçebe Oğuz Türklerini işaret etmektedir. Bütün kayıtlar bu göçebelerin Orta Asya’dan geldiklerine delildir (Eröz, 1991). “Her Yörük Türkmen’dir ama buna karşılık her Türkmen’e Yörük demek doğru olmaz. Yörüklük, Türkmen aşireti hayatının sadece davar sürüleri otlamakla geçinen ve daha klasik bir hayat tarzı içinde olanlarıdır.
Netice olarak
Yörük kültürü nedir dedigimizde yazın yaylalarda, serin otlaklarda ve kışın kışlaklarda, daha sıcak ovalarda hayvancılıkla uğraşan, büyüklü küçüklü gruplar halinde yaşayan, konar-göçer Türklerdir.” (Doğan ve Doğan, 2004). Buradaki tanımlamadan da anlaşılacağı üzere Yörüklerin yaşam şekli bağlı kaldıkları coğrafyayı da etkilemiştir. Bu sebeple yazlak ve kışlak olarak barınabilecekleri coğrafyaları mesken tutmuşlardır.
Yörüklerin yaşam biçimi kültürlerini oluşturmuş olup bu yaşam biçiminin devam etmesi ise sahip oldukları kültürlerini korumak içindir. Günümüzde Yörüklere dair birçok veri olsa da onların mutfak iklimini ortaya koyan doğrudan bir araştırma elde etmek, Yörük kültürünün daha iyi anlaşılmasını sağlamış olacaktır.
Anadolu’nun tamamındaki Yörüklerden ziyade Torosların orta bölgesinde yaşayan Yörüklere dair olan veri azlığı bu konunun üzerine eğilmeyi amaç haline getirmek için bir sebep olmuştur. Bu bölgede hala konargöçer yaşayan bir Yörük aşireti olan Sarıkeçililer ise Yörüklerin yaşayan tarihi olarak araştırmaya ışık tutmuştur.