Girdev Yaylası İzlenimleri-1
Ali YILDIZ
Yayla Gömbe’nin kuzey batısını kapsayan Akdağlar-Bozburun dağları silsilesi içinde yer alan karstik bir çukurdur. Çukurun denizden yüksekliği 1850 metredir. Batısında Akdağ, güneyinde Bozburun ve Tezekli Dağları, kuzeyinde Eren dağı ve Salur dağları ile çevrilidir. Dağların bittiği eteklerden başlayan arazinin toplamı 32.000 dönümdür. Şimdiki durumda bunun 16.000 dönümü göl, geriye kalan 16.000 dönümü de ekili arazi durumundadır. Çok eski yıllarda tamamı göl olmuş olmalı..
Tahminlerin ve benim önceki bilgilerimin aksine Girdev;
Elmalı ve Antalya topraklarında değil, Muğla topraklarındadır. Bu yüzden bu yaylaya sadece Muğla-Fethiye ve Seydikemer ahalisi çıkmaktadır. Ancak Antalya, Kaş, Finike, Gömbe ve Elmalı ahalisinden günübirlik gelip gidenler pek çoktur.
Yaylada 6 -7 tane yaylak yeri vardır. Bunlar sırası ile şöyledir:
1- Alaçatı Yaylası. Buraya Fethiye Alaçatı köyünden aileler çıkar.
2-Karaltı Uşakları Yaylası. Buraya çıkanlar Çökek köylüsüdür.
3-Kaş Gölcük Yaylası. Buraya Çökek köyünden Dedeoğulları çıkar.
4-İğdirce Yaylası. Buraya Çökek köyü ahalisinden Canavarcıoğulları çıkar.
5-Makrama Yaylası. Buraya Fethiye Karadere köyünden Durmuş Ali oğlanları çıkar.
6-Girdev Bucağı Yaylası. Kadı Köyü ahalisi çıkar.
Yıllar önce Elmalı Yuva köylüleri de buraya çıkmak istemişler ancak Fethiyeliler buna müdahale ederek engellemişlerdir. Hatta Yuva tarafındaki düdenlere daha fazla su gitsin diye Girdev gölünün kuzeye dökülen düdenlerin en dar yerine 1,5 m yükseklikte bir set yapmışlar fakat bu set yaylanın Fethiyeli sahipleri tarafından yarılmıştır. Çünkü Elmalı Yuva köyünün istediği seviyede set yapılırsa ekili arazilerin çoğu su altında kalıyordu..
Girdev gölünün suları kuzey düdenlerinden Seki çayına, güney düdenlerinden Elmalı Akçay, Mursallar ovasına, Doğu düdenlerinden Yuva tarafına akarak , Baranda göletine dökülüp, ovada su kaynakları oluşturur. Yaylanın etrafını su sınırında tamamen dolaşan bir toprak yol var..
Girdev yaylasında yaz tarımı olarak buğday, yulaf, nohut yetiştirilmekte bir miktar da bahçecilik yapılmaktadır. Bahçe tarımında elma, armut, ayva, kiraz ve vişne yetişmektedir. Yaylanın kuzeyindeki dağların gevşek ve döküntü malzeme yapısı gölün orta kısımlarında yukarılardan akıp gelen toprak taş ve teressübat birikmesine, böylece ekenekler oluşmasına vesile olmuştur.
Ekenekler tapuludur. Orta yerdeki toprak birikmesi gölün suyunu kenarlara doğru kaçırmış ve kar suları düdenlerden aşağıya dökülerek yukarıda saydığımız yönlerde su kaynakları oluşturmuştur. Gölde sazlıklar, çayılar ve yosun kümeleri vardır. Ayrıca balık yetişmektedir. Sazan balıklarının yaşadığı bir tatlı su gölüdür. Kanatlı hayvanlardan sürüler halinde karga, karacula, bozlak, karatavuk, serçe, çömlekçi kuşu ve kadirinne görülüyor. Kadirinneler bülbül gibi şakıyor.. Kargalar daha çok meyve bahçelerinden besleniyor. Bilhassa kirazdan..
Buraya ilk bahçe yapanlardan bir eski muhtarlardan imiş. Yaylaya elektriği ben getirdim diyor. Beton direklerle güçlü bir hat çekilmiş bu görülüyor. Eski muhtarın 50 dönük kadar bahçesi var. Çok kirazı var ama bu yol para etmedi diyor. Kirazın kilosunu 5 liradan veriyoruz zaten 3 lirası toplama parası diğeri de bakım gübre, mazot vs. Bize bir şey kalmıyor, onun için bıraktım kargalar yesin, birazını da kökledim elma diktim diyor..
Bizim önümüzdeki ikinci bahçenin sahibi, Ali Osman Büyükünal Seki’den. Bundan 13-14 sene önce bahçeyi hazır satın aldım, 25 dönümü 250.000 lira verdim ağaçlar 7-8 yaşlarındaydı diyor... Hali vakti yerinde, 55 yaşında ve 2 hanımı var. Biz oradayken bahçeye kiraz toplamaya geldiler.. Dışarıdan adama ihtiyaçları yok aile kalabalık, gençler ve hanımlar var.. Araçlarında üç hilali görünce yollarını kestim fotoğraflar çektim 5-10 dakika sohbet ettik, sonra bahçeye girdiler..
Biz göle giderken önümüzden gelen bazı vatandaşların balık avından döndükleri şeklinde konuşmalara tanık olduk. Dağların eteklerinden sayısız pınarlar patlamış ve göle doğru boşalmaktadır. Biz bu pınarların birinin başında yattık.
Yaylanın önemli bir kısmında elektrik vardır ve Türkcell telefonları baz istasyonu iletişim sağlamaktadır.
Gölün doğusunda doğal bir set vardır ve seddin doğusunda ikinci bir karstik alan vardır. Bu alanda su kıttır.
Doğudaki son düzlükten sonra çanak çok sert bir düşüşle doğu tarafındaki 1400 rakımlı Yuva yaylalarına ve arazilerine ulaşmaktadır. Yuva yaylalarına ulaşan eski bir patika hayvan yolu vardır ve bu yol Evliya Çelebi’nin Seki yaylağından çıkarak Yuva yaylalarına sonra Yuva köyüne ulaştığını tahmin ettiğimiz yaya yoludur.
Güney batı yönünde Girdev çanağından tırmandıktan sonra bir tepeye varılır. Bu Tepeden aşağısı Sıçak yaylaları denilen yine karstik çukurlardır. Rakım 1600 metrelerdedir. Sulaktır, tarım ve hayvancılık yapılmaktadır. Gömbe Yeşil Barak, Kılınçlı ahalisinden hayvancılık yapanlar buraya çıkmaktadır.
Biz Girdev’e Antalya, Korkuteli, Söğüt, Bekçiler Seki üzerinden ulaştık. Sekinin yukarısındaki Temel köyü(1234 rakımlı) son düzenli kasaba veya köy yerleşimi idi. Buraya kadar asfalt yoldan gelmiştik, köyü çıktıktan sonra oldukça arızalı bri toprak yoldan çıkışa devam ettik. Ondan sonra doğuya ve kuzeye yol alarak, 1999 rakımlı Eğerbeli Hacıçıkı mezarlığını aşarak Girdev’e doğru sallandık.
Vardığımız saatlerde kuzeyden esen sert bir rüzgâr vardı. Üşüme endişesi içimizi kapladı. Akşama doğru esinti tamamen durdu ve gece rüzgarsız bir havada sakince uyuduk.. Gölün yapısından dolayı çok sivrisinek var. Afacanların bana tahsis ettiği çadırı kurarken fermuarı açık bırakınca sizviler içeriyi işgal etmiş. Benim çadırın iç çeperleri adeta sıvanmış gibi sivrisinek doluydu. Ama hiç ısırmadılar nedendir bilmiyorum. Oysa sahilde tek bir sivrisinek beni deli edecek kadar saldırgan ve ısırgandır..
Kupkuru ve rutubetsiz bir havada gökyüzünü seyrederek yattım. Bu kadar çok ve parlak yıldız ancak çok yüksek ve rutubetsiz yaylalarda gözlenebilir. Gökyüzü çok berrak oluyor ve milyonlarca yıldızı çok rahat görebiliyoruz. Ay battıktan sonra yıldızların ışığında geceledik. Burada yılan ve diğer sürüngenler pek yok gibi. Yılan soğukta yaşayamaz. Akrep var mı bilmiyorum..
Yaylaya dışarıdan gelip konaklamak isteyenler için bazı yaylaklarda köşk ve çardaklar var. Burada kalabiliyorlar. Geceleme fiyatı ne kadardı sormadım. Merkeze 1 km doğudaki ikinci çökekte bir işletme var, Merkezdeki tabelada Bakkal 1 km yazıyor ama sadece bakkal değil. Gazinomsu bir şeyler var gibi.
Devam edecek...