Gazipaşa’da Osmanlı Tuğrası Tartışması
Ali Yıldız
Şunu en başta yazmalıyım ki, Tuğra da Mehter de bizim iftiharımız olan kültürel sembollerimizdir ve bunların karşısında olmak gibi bir düşüncemiz yoktur.
O zaman biz Gazipaşa’da ve yerel basında yer alan bu tartışmanın neresinde olmalıyız?
Önce olay nedir, oradan başlayalım.
Birkaç yıl önce Gazipaşa’ya Delice Köprüsünden girip Havalimanı alt geçidinden geçtikten sonra, sağ taraftaki boşlukta bir TUĞRA sembolü görmüş ve biraz gülümsemiştim. Sanıyorum tam o sırada bir de Mehter takımı haberi çıkmıştı. Hayret ettim, nerden çıktı şimdi bu diyerek..
Zamanlamada ufak tefek hatalarım olabilir hoş görüle.. Aslında biliyordum sebebini, Türkiye’de uzun zamandır iktidarda bulunan siyasetin taşraya yansımalarıydı bunlar. Benzerlerini yanlış senaryolarla çekilmiş TV dizileri vs de sık sık gördük.
Ülkeler de beldeler de siyasi yönetimlerin özel eğilimlerinin dışında kalamıyor. Gazipaşa da bundan istisna değil.
Siyaset ülkemizin ve çağımızın bir gerçeği. Yöneten egemen siyaset ülkeye veya beldeye kendi öznel simgelerini vurarak orayı değiştirdiğini zanneder. Bu bir yanılgıdır. Çünkü değişim bilgi ile ve önce beyinlerde başlar. Bu başlangıç doğru bir başlangıç ise toplumda karşılık bularak genelleşir ve farkında olmadan değişim yaşanmaya başlanır. Dayatmalarla yapılan değişimler yapay kalır. Topluma bir şey anlatmaz.. Toplumda karşılık bulmaz.
Gazipaşa tarih boyunca adından ve cürmünden büyük bir sürecin temsilcisidir.
Hititlerden, Luvilere, Asur’dan Perslere, Roma’ya, Selçuklu’dan Karamanoğulları ve Osmanlı’ya, Sallune’den Selene’ye, Selinti’den Gazipaşa’ya ve en sonda Türkiye Cumhuriyeti’ne kadar uzanan en az 3000 yıllık bir tarihi mirası içinde barındırır.
Gazipaşa bunların hangisinin eseridir?
Bu ciddi bir sorudur ve cevabı “HEPSİNİN”DİR. Bu gerçeği asla hatırdan çıkarmamak gerek.
Siyasi particiliğin etkisi dışında kalmak şartı ile Gazipaşa’yı bir simge veya tablo ile tanıtmak istesek acaba neleri sıralayabiliriz?
Bir Hitit tableti mi?
Bir Roma anıtı mı?
Bir Selçuklu Sembolü mü?
Bir Karamanoğlu Fermanı mı?
Bir TBMM kararı mı?
Bir K. Atatürk imzası mı?
Bir Osmanlı Tuğrası mı?
ORTAK BİR OSMANLI TUĞRASI VAR MIDIR?
Bunlara cevap vermeden önce Tuğra meselesini aydınlatmalıyım. Bu kelimenin Aslı Tuğ’dan gelmektedir.
Öncelikle herkesin bilmesi gereken şey Tuğranın bir simge değil bir hakan veya padişah imzası olduğu gerçeğidir. Eski çağlardan beri Türk kağanları yayınladıkları emir veya talimatları ya bir ok veya tuğ ile gönderirler veya altına imza atardı buna Tuğra denilmiştir. İmzada Tuğ şeklinde dikine çizgiler vardır. O çizgiler Tuğ’dur. Selçuklu’dan beri Türkiye’yi idare eden Sultan veya Padişahlar yayınladıkları bildirge veya fermanların altına kendi isimlerini içeren imzalar atardı. Yani Tuğra Osmanlı’ya has bir imza değildir, öncesi vardır.
Peki, Kimin Tuğrası?
Resmi olarak 36 Osmanlı Padişahının 35 tanesinin imzaları bilinmektedir. Osmanlı’nın kurucusu Osman Bey’inki henüz bilinmiyor ve hepsi farklı bir isim içerir. Karamanoğlu Beylerinin Tuğraları da bilinmektedir. Başlangıçta daha sade olan imzalar son asırlarda süslü yazılar haline dönüştü. Bütün Tuğralarda en belirgin sekil imzadaki tuğ desenleridir. Her padişahın tuğrası farklıdır. Yazının altına bazı padişah tuğralarını koydum. Görülecektir ki her padişahınki farklıdır.
Unutulmamalıdır ki, ORTAK BİR OSMANLI TUĞRASI resmi yoktur. Yani Osmanlı Tuğrası LAFZI uydurulmuş bir şeydir. Gerçek olan PADİŞAH TUĞRASIDIR.
Peki, hangi padişahın tuğrası?
Şimdi biz kendimize Tuğra’yı sembol seçmek istersek, hangi padişahın Tuğrasını seçeceğiz? Alaeddin Keykubat mı, Karamanoğlu Mehmet Bey mi, Orhan Gazi mi? Yavuz Selim mi, Kanuni mi, Abdülhamid mi, Vahdettin mi hangisi?
Süslerine ve desenlerine baktığımızda Fatih Sultan Mehmed’in Tuğrası, Vahdettin’in Tuğrasından daha sade bir imzadır.
Fatih’in babası 2. Murad’ın Tuğrası Deli İbrahim dediğimiz padişahınkinden çok daha basit bir imzadır.
Bütün iyi niyetimle söylemeliyim ki Osmanlı Tuğrası sözü bir yanılgıdır. Hangisini seçelim Fatih mi Vahdettin mi? Deli İbrahim mi? Yavuz mu? Hangisi?
KALDIRILMALI MIYDI?
Olayın başlangıcı siyasi bir yanılgıdır. O simge oraya konulmadan iyi düşünülmeliydi. Düşünülmemiş.
Peki, kaldırılmalı mıydı? Evet, ayağı yere basmayan bu tablo kaldırılmalıydı ama nasıl?
BİR YANLIŞI DÜZELTMEK AMAÇLI OLARAK, spekülasyona izin vermeden müzakere ederek, yerine karşıtlık temelli değil, tarihi gerçekçi, sanat- estetik temelli olarak yeni bir proje üreterek kaldırılmalıydı.
ŞİMDİ NE YAPMALI?
Güzel ve sessiz cennetimizin daha çok birlikteliğe ihtiyacı olduğunu hesaplayarak, yukarıda anlatılan tarihi süreci de düşünüp geleceğe hazırlamak gerektiği bilinciyle; alternatif çözüm imkanları vardır.
1- Bütün tarihi devirler temel alınarak onları sembolize edecek bir kompozisyon tablosu ile sorun çözülebilir.
2-Türk fethi esas alınıp, Selçuklu’dan başlayarak Osmanlı ve Cumhuriyet devrini de içeren bir kompozisyon ile yeni bir temsili simge oluşturulabilir.
Tuğracı veya Atatürkçü tartışması bizim ilçemize yakışmıyor, buna bir son verilmelidir. Çünkü ben biliyorum ki Gazipaşa’nın her insanı Atatürkçüdür, Milliyetçidir, tarihine ve köküne bağlıdır. Selçuklu fethi de Karamanoğlu mirası da Osmanlı da Cumhuriyet de bizimdir ve Büyük Türk tarihinin devamıdır.
Gazipaşa’mıza emeği geçenlere ve kafa yoranlara selam olsun.
Saygılarımla..
Gazipaşa Haberler Not:
İçerikte bulunan Gazipaşamız ile ilgili Yazı Sn. Ali Yıldız Hocamızın Sosyal Ağ Sayfasından Alıntıdır. Gazipaşa Tarih ve özelliklerine şehrimizin kültür ve tanıtımına destekleri için teşekkür ederiz.