Son Macar Turan 2022 Kurultayının Hatırlattıkları
Ali YILDIZ
MACARİSTAN BUGAÇ-TURAN KURULTAYINDAN 2016...
Bir Gençlik Fırtınası diye tarif ettiğim ve Eskişehir'den öğrencim olan Mehmet Işıkkaya sayesinde, bu yıl düzenlenen Macaristan Budapeşte Bugaç TURAN Kurultayına katılmak kısmet oldu. Öncelikle M.Işıkkaya'ya yaptığı fedakarlık için çok teşekkür ederim.
Sonra yine Eskişehir Mot.Teknisyen Okulu öğrencimiz Bayram Kahya ile 46 yıl sonra görüşmek ve birlikte güzel günler geçirmek nasip oldu.
Antalya'dan kurultaya katılan arkadaşlarımız Yusuf Erdemir, İmdat Sarıca, Şahin Şahinol, Necati Ayhan ve eşi ile birkaç günümüz farklı bir atmosferde geçti.
Demir atlarla gittiğimiz Macaristan seferinden döndük. Dostlara merhaba..
Atalarımızın bahar aylarında seferlere başlayıp, yaz aylarında fethettikleri Tuna boyları gerçekten de uçsuz bucaksız ovalara, güzel meyve bahçelerine malik bir hayat alanı..Atalarımız bu işi biliyormuş.
Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı bu kurultaya katılacak isteklileri organize ederek, Türk alemine büyük bir hizmet yapmaktadır. Bu vesile ile Vakıf Başkanı Köshan Yazgan Bey'e, Mücahit ve Ahmet Açıkgöz beylere çok teşekkürler.
Kurultay'a katılmak üzere yurdun çeşitli bölgelerinden ve yurt dışından gelen birçok dost edindik.
Ülkemize döndüğümüzde doğu ve güneydoğudaki acılar ve Amerikan tuzağı sebebiyle cadı avına dönen keyfi tutuklamalar ile canımızın yeniden sıkılacağını bilerek toprağımıza ayak bastık.
Benden önce Bugaç Kurultayı ile ilgili olarak M.Işıkkaya ve diğer arkadaşlar çok güzel resimler yayınlayıp bilgiler aktardılar.
Sinan Ogan Bey ile ilk defa bu kurultay vesilesi ile yüz yüze görüşmek kısmet oldu. Ünlü Yörük Ali Paşa ile de orada tanışıp görüştük.Almanyadan gelen Güneş Türkeş ile de burada konuşup anlaştık.
Prof Dr. Nurullah Çetin ve ozan Kaya Kuzcu da oradaydı.
Kurultay'ın yıldızı Azerbaycan Milletvekili Ganire Paşayeva idi. Ben Türkçü vekil diye böylesine derim.
Ben de 1300 civarında fotoğraf içinden ilginç bulduklarımı paylaşacağım.
Hristiyan Avrupa’nın göbeğinde Macaristan Başkenti Budapeşte'deyiz.
Yetkili arkadaşların ifadesine göre 27 ülkeden buraya toplanan Turan-Türk soylu, halk ve toplulukların hemen hepsi kendini bir tarzda burada temsil ettiriyor. Kimisi küçük bir sembolle, bazısı bir bayrakla , diğer bazıları da ekiplerle gelmiş bu Orta Avrupa kentine. Binlerce km uzaktan gelenlere teşekkür ve selam.
Tuva'dan Tuna'ya, Kerkükten Gagavuzya'ya bir şölen havası.
Budapeşte bir Avrupa kenti. Geniş caddeleri rahat bir trafiği var. Sürücüler çok saygılı, korna sesi bağırtı çağırtı yok.
Buda ve Peşte iki ayrı şehir gibi. Ortadan muhteşem Tuna nehri geçip bu tarihi başkenti ikiye bölüyor.
Tuna bir derya. Almanya'nın Karaormanlarından çıkıp bütün orta Avrupa’yı sulayarak Karadeniz'e dökülüyor. Tuna'ya 122 ırmağın aktığı söylendi. Genişliği yer yer 50-700 metreyi buluyor. Tıpkı İstanbul Boğazı gibi. Akıntı hızlı ve üzerinde yüzlerce nehir gemisi gece gündüz seyir halinde. Tuna başlı başına bir Turizm merkezi. Çok miktarda uzak doğulu turist var. Tuna üzerinde adalar, mahalleler, parklar var.
Buda tarafında tarihi Budapeşte kalesi, Peşte tarafında da yine tarihi parlamento binası dikkati çeken yapılar.
Bu nehrin üzerinde Avusturya-Macaristan İmparatorlu devrinden kalan Zincirli köprü var.Burada insanlar köprü halatlarına anahtar kilitleyip anahtarlarını Tunaya atıyor. Bundan başka onlarca köprü de doğu batı geçişlerini sağlıyor.
Şehir çok temiz. Kaldırımlar, alt geçit ve üst geçitler bakımlı ve standart. Doğrusu yaşanacak bir şehir.
Budapeşte'den 190 km doğuda Bugaç'tayız. Türkiye'den gelen gruplar çoğunlukla TÜDAV Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı organizasyonu ile gelmişler. Biz de bu grubun içindeyiz. Ulaşım ve konaklama bu gruplara göre düzen içinde ve başarılı bir şekilde yapılmış. Oteller temiz, personel saygılı, rehberler tecrübeli, otobüsler yeni, şoförler son derece dikkatli.
Ayrıca Türkiye dışındaki ülkelerden gelenler için delegasyon anlamında bir ayrı konaklama daha ihdas edilmiş. Ben bu konaklamanın da bizimle birlikte veya daha yakın yerde olmasını tercih ederdim. Böylece gündüz etkinlik yoğunluğunda yeteri kadar görüşemeyen misafirlerin delegasyonla daha yakından teması mümkün olurdu. Belki daha sonraki organizasyonlarda böyle olur.
Bugaç'taki Kurultay alanı çok geniş. Otopark yeterli, etkinlik alanı 1,5x 1,5 km boyutlarında etrafı ağaçlarla sınırlı çimenlik düz bir alan. Etkinlikler birbirini rahatsız etmiyor. Girişte hemen sağda bir seminer çadırı var. İsteyen burada görsel ve sözel bilgi alıyor.
Onun yanında Bulgar Türkleri ve Türkmenistanlıların çadırları var. Daha batısında ve ağaçlık sınırların uçlarında başka çadırlar bilhassa Atila'nın çadırı. Bu çadırın önünde iki gün boyunca hiç bitmeyen kuyruklar var. Halk burada Atila çadırını ziyaret ediyor. Biz de biraz bekleyerek bu çadırı ziyaret ettik. İçinde Atila ve Hunların tarihi yolculuğunu anlatan heykel, tablo ve objeler var.
Bu çadırın 100 m kadar güneyinde kum tepecikleri ile oluşturulmuş trübünler var Burada halk sabahtan akşama kadar çeşitli harp oyunları, dinsel törenler ve güreşler yarışlar seyrediyor. Trübünlerin doğu kapısında 6-7 m yükseklikte bir kapıda Atila'nın tablosu.
Binlerce çocuk genç yaşlı, çeşitli din ve inanıştan insan toplulukları.
Yerlere bir takım artıklar atmak yok. Çöp toplayıcılar hemen etraftaki çöp kutularını siyah poşetlere boşaltıp temizliyor.
Girişte meydanın ortasına yakın bir noktada Bilge Tonyukuk kitabelerinin imitasyonları dikilmiş. Etrafı korunmuş yanında Macarca Orhun kitabeleri yazılmış. Misafirler büyük bir ilgi ile bu 1500 yıllık ata öğütlerini dikkatle okuyup önünde resim çektiriyor.
Alanın girişten itibaren sol kısmında yurt ve çadırlar var. Bunlar buraya kalabalık gelen toplulukların çadırları. Hemen hepsi orta Asya keçe topak evlerden.
5-6 noktada plastik kabinlerde halk tuvalet ihtiyaçlarını karşılıyor. 350.000 kişinin ziyaret ettiği bu alanda tuvaletler temiz denilebilecek durumda. Bizim alışkanlığımız tuvaletlerde su veya taharet musluğudur. Bu maalesef otellerdeki tuvaletlerde de yok. Burası biraz bize uygun değil. Ancak su ile temizlenmek biraz kafasını işletenler için sorun değil.
Alanın güney bölümünde TİKA sahnesi ve onun çevresinde sergi ve satış çadırları var.
Tika sahnesi oldukça güzel düzenlenmiş. Burada çoğunlukla Azerbaycan, Uygur, Türkmen, Tuva, Türkiye, Kerkük, Kırgız, Bulgar toplulukları gösterilerini sunuyor.Çırpınırdın Karadeniz bakıp Türkün bayrağına türküsğnü bütün alan birlikte haykırdık.
Sergi ve satış alanlarında aklı almaz derecede çok sayıda yay, ok, sadak, çizme, kılıç kama, kalkan, gürz gibi otantık silahların satışını ve sergilenmesine şahit oluyoruz. El sanatları ahşap hediyelikler, metal hediyelikler, magnetler, şaman davulları, kalpak ve börkler var.
Macar yemekleri ve Türk yemekleri istediğiniz kadar çok. Türk dönerciler var. Gulaş çorbası Macarların vazgeçilmez bir geleneksel yemeği.
Meyve-sebze bol. Haşlanmış Mısır çok lezzetli. Karpuzları elmaları, kavunları tatlı.
Kızları çok güzel. Vücutları orantılı, kıyafetleri şık, güler yüzlü, davetkar..
Erkekler ortadan uzun boylu, sarışın ve renkli gözlü.
Doğrusu çok güzel birkaç gün geçirdiğimiz bu kurultay yeniden yeniden gitmeye görmeye değer.
Bu toplantıları geleneksel hale getiren Macar Bilim adamı ve toplum önderi Andreas Biro başta olmak üzere TÜDAV başkanı KÖZHAN YAZGAN ve ekibi, ayrıca katılımlarıyla toplantıyı şenlendiren kardeş Türk topluluk önderleri bilhassa Azerbaycan Milletvekili Ganire Paşayeva, Sinan Ogan bize onurlu bir kurultay yaşattılar.
Toplantı Şaman ayini ile biterken oluşan mahşeri manevi havayı görmenizi çok isterdim.
Bir dahaki kurultayda buluşmak üzere hoşçakalın dostlar.
Bu kurultaya katılan dostlara otobüste yazıp okuduğum bir dörtlükle satırlarımı bitirmek istiyorum.
Üç günü bir an gibi heyecanla yaşadık,
Demir atlarla gelip Atila'nın yurduna,
Turan Sevdalıları hasretlikler bıraktık,
Hoşça kal Nazlı Budin, elveda mahzun Tuna.